Wikipesija

lipu Wikipesija sin li lon wikipesija.org.

New Toki Pona Wiki is now at wikipesija.org.

Nova tokipona Vikio estas nun je wikipesija.org.

READ MORE

Wikipesija
No edit summary
Tag: Source edit
No edit summary
Tag: Visual edit
(46 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
{{ma taso|ma = ma Pilipina|ma2 = Pilipinas|len = len Pilipina.svg|kalama musi lawa = Lupang Hinirang [[File:Lupang Hinirang instrumental.ogg]]|ma tomo lawa = [[ma tomo Manila]]|toki lawa = [[toki Pilipina]]<br>[[toki Inli]]|mani = [[mani Peso]]|sitelen = sitelen Pilipina.svg|sitelen ma = LocationPhilippines.png|nimi1=Pilipina|toki pi wan ma='''''toki 19'''''<div class="mw-customtoggle-myTable wikia-menu-button"><small>[o open/weka]</small></div><div class="mw-collapsible mw-collapsed" id="mw-customcollapsible-myTable">[[toki Akan]]<br>[[toki Ilokano]]<br>[[toki Ipana]]<br>[[toki Ipatan]]<br>[[toki Jakan]]<br>[[toki Kalaja]]<br>[[toki Makintanaju]]<br>[[toki Malanaju]]<br>[[toki Pankasinan]]<br>[[toki Panpanko]]<br>[[toki Pikula]]<br>[[toki Sanpali]]<br>[[toki Sepu]]<br>[[toki Suku]]<br>[[toki Sulikaju]]<br>[[toki Takalo]]<br>[[toki Tapakano]]<br>[[toki Walaje]]<br></div>}}'''ma Pilipina''' li [[ma]] lon [[ma Asija]]. '''ma Pilipina''' li insa e [[ma lon telo]] 7,641. kulupi pi ma Pilipina li ma {{luka|Luzon|Luson}} li ma {{luka|Visayas|Pisaja}} li ma {{luka|Mindanao|Mintanaju}}. mute jan pi nanpa wan lon ma Pilipina li [[ma tomo Keson]].
+
{{ma taso|ma = ma Pilipina|ma2 = Pilipinas|len = len Pilipina.svg|kalama musi lawa = Lupang Hinirang [[File:Lupang Hinirang instrumental.ogg]]|ma tomo lawa = [[ma tomo Manila]]|toki lawa = [[toki Pilipina]]<br>[[toki Inli]]|mani = [[mani Peso]]|sitelen = sitelen Pilipina.svg|sitelen ma = ma Pilipina.svg|nimi1=Pilipina|toki pi wan ma='''''toki 19''''' <div class="mw-customtoggle-myTable wikia-menu-button" style="display:inline-block;"><small>[o open/weka]</small></div><div class="mw-collapsible mw-collapsed" id="mw-customcollapsible-myTable">[[toki Akan]]<br>[[toki Iloko]]<br>[[toki Ipana]]<br>[[toki Ipatan]]<br>[[toki Jakan]]<br>[[toki Kalaja]]<br>[[toki Makintanaju]]<br>[[toki Malanaju]]<br>[[toki Pankasinan]]<br>[[toki Panpanko]]<br>[[toki Pikula]]<br>[[toki Sanpali]]<br>[[toki Sepu]]<br>[[toki Suku]]<br>[[toki Sulikaju]]<br>[[toki Takalo]]<br>[[toki Tapakano]]<br>[[toki Walaje]]<br></div>|kulupu nimi lawa=Maka-Diyos, Maka-tao, Makakalikasan at Makabansa|kulupu nimi lawa pi toki pona=tawa [[jan sewi]] en [[jan]] en [[nasin]] en [[ma]]|ma3=The Philippines|nimi2=Inli|jan=jan Pisaja (<span style="color:#006CB0;">33.7%</span>)<br>jan Takalo (<span style="color:#006CB0;">24.4%</span>)<br>jan Iloko (<span style="color:#006CB0;">8.4%</span>)<br>jan Pikula (<span style="color:#006CB0;">6.8%</span>)<br>jan ante (<span style="color:#006CB0;">26.2%%</span>)|maante=''FIlipinas'' ([[toki Iloko]] en [[toki Tapakano]])|sona namako=en [[toki Pisaja]]}}'''ma Pilipina''' li [[ma]] lon [[ma Asija]]. '''ma Pilipina''' li insa e [[ma lon telo]] 7,641. kulupu pi ma Pilipina li ma {{luka|Luzon|Luson}} li ma {{luka|Visayas|Pisaja}} li ma {{luka|Mindanao|Mintanaju}}. mute jan pi nanpa wan lon ma Pilipina li [[ma tomo Keson]].
   
[[toki lawa]] pi ma Pilipina li [[toki Pilipina]] li [[toki Inli]]. taso ona li poka e toki ante mute. toki Pilipina luka tu wan lawa li toki {{luka|Tagalog|Takalo}} li toki {{luka|Cebuano|Sepu}} li toki {{luka|Ilocano|Ilokano}} li toki {{luka|Ilonggo|Ilonko}} li toki {{luka|Bicolano|Pikula}} li toki {{luka|Waray|Walaje}} li toki {{luka|Pampango|Panpanko}} li toki {{luka|Pangasinense|Pankasinan}}.
+
[[toki lawa]] pi ma Pilipina li [[toki Pilipina]] li [[toki Inli]]. taso ona li poka e toki ante mute. toki Pilipina luka tu wan lawa li toki {{luka|Tagalog|Takalo}} li toki {{luka|Cebuano|Pisaja}} li toki {{luka|Ilocano|Iloko}} li toki {{luka|Ilonggo|Ilonko}} li toki {{luka|Bicolano|Pikula}} li toki {{luka|Waray|Walaje}} li toki {{luka|Pampango|Panpanko}} li toki {{luka|Pangasinense|Pankasinan}}.
   
 
toki Pilipina la nimi ona li ''Pilipinas''. toki Inli la nimi ona li ''Philippines''. mani Pilipina li mani ''Peso''. ma Pilipina li poka e [[telo suli]]. ma Pilipina li seli. [[ma tomo lawa]] pi ma Pilipina li [[ma tomo Manila]]. tenpo pini la [[ma Mewika]] en [[ma Epanja]] li lawa e ma Pilipina.
 
toki Pilipina la nimi ona li ''Pilipinas''. toki Inli la nimi ona li ''Philippines''. mani Pilipina li mani ''Peso''. ma Pilipina li poka e [[telo suli]]. ma Pilipina li seli. [[ma tomo lawa]] pi ma Pilipina li [[ma tomo Manila]]. tenpo pini la [[ma Mewika]] en [[ma Epanja]] li lawa e ma Pilipina.
   
 
== '''tenpo pini pi ma Pilipina''' ==
 
== '''tenpo pini pi ma Pilipina''' ==
  +
[[File:sitelen pi supa kiwen Lakuna.jpg|thumb|172x172px|sitelen pi supa kiwen {{luka|Laguna|Lakuna}} li sitelen pi tenpo suli nanpa wan lon ma Pilipina.]]
 
tenpo open la jan {{luka|Negrito|Nekito}} li kama lon ma Pilipina. jan {{luka|Austronesia|Asonesija}} li kama kin tan [[ma Tawan]]. ona mute li pali e [[kulupu jan]] mute. toki Pilipina la ni li '''"''barangay"'''''. jan [[ma Sonko|Sonko]] en jan [[ma Palata|Palata]] en jan [[Alapi]] li tawa ma ni. ma ni li kama '''ma esun suli'''.
 
tenpo open la jan {{luka|Negrito|Nekito}} li kama lon ma Pilipina. jan {{luka|Austronesia|Asonesija}} li kama kin tan [[ma Tawan]]. ona mute li pali e [[kulupu jan]] mute. toki Pilipina la ni li '''"''barangay"'''''. jan [[ma Sonko|Sonko]] en jan [[ma Palata|Palata]] en jan [[Alapi]] li tawa ma ni. ma ni li kama '''ma esun suli'''.
   
Line 37: Line 38:
 
ni mute li ike tawa kama suli Pilipina:''''' ma Pilipina li {{luka|need|wile}} {{luka|debt|pana e mani mute}}. wawa ike li mute. jan mute li {{luka|communism|nasin pi sona lawa e sama pali}}. jan {{luka|Moro|Molo}} li utala. nena suli {{luka|Pinatubo|Pinatupo}} li pana e ko seli.'''''
 
ni mute li ike tawa kama suli Pilipina:''''' ma Pilipina li {{luka|need|wile}} {{luka|debt|pana e mani mute}}. wawa ike li mute. jan mute li {{luka|communism|nasin pi sona lawa e sama pali}}. jan {{luka|Moro|Molo}} li utala. nena suli {{luka|Pinatubo|Pinatupo}} li pana e ko seli.'''''
   
tenpo sike 2016 la jan {{luka|Rodrigo Duterte|Loliko Tutete}} li kama jan lawa. tenpo pini la ona li jan lawa pi ma tomo {{luka|Davao|Tapaju}}. ona li wawa e {{luka|relation|linja}} tawa [[ma Sonko]] en [[ma Losi]]. ona li open e kulupu {{luka|against|utala tawa}} [[ilo nasa]]. {{luka|terrorist group|kulupu pakala}} {{luka|Maute|Majute}} li utala lon ma tomo {{luka|Marawi|Malawi}}. taso utala ni li pini lon tenpo suno 23/8/2020.{{lili}}
+
tenpo sike 2016 la jan {{luka|Rodrigo Duterte|Loliko Tutete}} li kama jan lawa. tenpo pini la ona li jan lawa pi ma tomo {{luka|Davao|Tapaju}}. ona li wawa e {{luka|relation|linja}} tawa [[ma Sonko]] en [[ma Losi]]. ona li open e kulupu {{luka|against|utala tawa}} [[ilo nasa]]. {{luka|terrorist group|kulupu pakala}} {{luka|Maute|Majute}} li utala lon ma tomo {{luka|Marawi|Malawi}}. taso utala ni li pini lon tenpo suno 23/8/2020.
  +
  +
== '''ma''' ==
  +
{| cellpadding=4 cellspacing=0 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
  +
|- style="vertical-align:bottom;border:1px solid darkgray;background: #efefef;"
  +
|style="border:1px solid darkgray;border-style: none solid none none;"| kulupu ma
  +
|style="border:1px solid darkgray;border-style: none solid none none;"| wan ma
  +
|style="border:1px solid darkgray;border-style: none solid none none;"| nimi lawa
  +
|-
  +
| rowspan="8" style="vertical-align:right;border:1px solid darkgray;background: #dff0df;" |ma Luson
  +
| colspan="2" |wan ma lawa
  +
|-
  +
|wan ma Iloko
  +
|wan ma I
  +
|-
  +
| colspan="2" |wan ma Kolijela
  +
|-
  +
|anpa nena Kakajan
  +
|wan ma II
  +
|-
  +
|insa Luson
  +
|wan ma III
  +
|-
  +
|wan ma Kalapalison
  +
|wan ma IV-A
  +
|-
  +
|wan ma Mimalopa
  +
|wan ma IV-E
  +
|- style="border:1px solid darkgray;border-style: none none solid none;"
  +
|wan ma Pikula
  +
|wan ma V
  +
|-
  +
| rowspan="3" style="vertical-align:right;border:1px solid darkgray;background: #dfdff0;" |ma Pisaja
  +
|suno pini Pisaja
  +
|wan ma VI
  +
|-
  +
|insa Pisaja
  +
|wan ma VII
  +
|- style="border:1px solid darkgray;border-style: none none solid none;"
  +
|suno open Pisaja
  +
|wan ma VIII
  +
|-
  +
| rowspan="6" style="vertical-align:right;border:1px solid darkgray;background: #f0f0df;" |ma Mintanaju
  +
|ma nena Senpanka
  +
|wan ma IX
  +
|-
  +
|lete Mintanaju
  +
|wan ma X
  +
|-
  +
|wan ma Tapaju
  +
|wan ma XI
  +
|-
  +
|wan ma Sokosasen
  +
|wan ma XII
  +
|-
  +
|wan ma Kalaka
  +
|wan ma XIII
  +
|-
  +
|wan ma Pansamolo
  +
|wan ma lawa Pansamolo pi Mintanaju SIlami
  +
|}
 
{{toki ante|
 
{{toki ante|
 
[[wikipedia:af:Filippyne|af]] -
 
[[wikipedia:af:Filippyne|af]] -

Revision as of 12:42, 31 tenpo mun pi nanpa tu wan 2021

ma Pilipina
Pilipinas (toki Pilipina en toki Pisaja)
The Philippines (toki Inli)
FIlipinas (toki Iloko en toki Tapakano)
len Pilipina sitelen Pilipina
kulupu nimi lawa:
"Maka-Diyos, Maka-tao, Makakalikasan at Makabansa"
"tawa jan sewi en jan en nasin en ma"
kalama musi lawa: Lupang Hinirang

ma Pilipina
ma tomo lawa ma tomo Manila
toki lawa toki Pilipina
toki Inli
toki pi wan ma toki 19
[o open/weka]
toki Akan
toki Iloko
toki Ipana
toki Ipatan
toki Jakan
toki Kalaja
toki Makintanaju
toki Malanaju
toki Pankasinan
toki Panpanko
toki Pikula
toki Sanpali
toki Sepu
toki Suku
toki Sulikaju
toki Takalo
toki Tapakano
toki Walaje
mani mani Peso
jan jan Pisaja (33.7%)
jan Takalo (24.4%)
jan Iloko (8.4%)
jan Pikula (6.8%)
jan ante (26.2%%)

ma Pilipina li ma lon ma Asija. ma Pilipina li insa e ma lon telo 7,641. kulupu pi ma Pilipina li ma Luson li ma Pisaja li ma Mintanaju. mute jan pi nanpa wan lon ma Pilipina li ma tomo Keson.

toki lawa pi ma Pilipina li toki Pilipina li toki Inli. taso ona li poka e toki ante mute. toki Pilipina luka tu wan lawa li toki Takalo li toki Pisaja li toki Iloko li toki Ilonko li toki Pikula li toki Walaje li toki Panpanko li toki Pankasinan.

toki Pilipina la nimi ona li Pilipinas. toki Inli la nimi ona li Philippines. mani Pilipina li mani Peso. ma Pilipina li poka e telo suli. ma Pilipina li seli. ma tomo lawa pi ma Pilipina li ma tomo Manila. tenpo pini la ma Mewika en ma Epanja li lawa e ma Pilipina.

tenpo pini pi ma Pilipina

sitelen pi supa kiwen Lakuna

sitelen pi supa kiwen Lakuna li sitelen pi tenpo suli nanpa wan lon ma Pilipina.

tenpo open la jan Nekito li kama lon ma Pilipina. jan Asonesija li kama kin tan ma Tawan. ona mute li pali e kulupu jan mute. toki Pilipina la ni li "barangay". jan Sonko en jan Palata en jan Alapi li tawa ma ni. ma ni li kama ma esun suli.

tenpo pi lawa Epanja

tenpo sike 1521 la jan Ferdinand Magellan li kama li pana e ma Pilipina tawa ma Epanja li moli lon utala Matan. tenpo sike 1565 la jan Mike Lekapi li kama e lawa Epanja.

ma Pilipina li lon anpa ma Nuwapanja li kama ma esun suli pi lon suno weka. tomo tawa telo Kalejon Manila li pali. tenpo lon insa tenpo sike 1565-1815 la tenpo sike ale la ni li tawa ma tomo Akapuko li tawa ma tomo Manila.

ma Epanja li pini e utala mute. utala tawa ma Netelan en utala tawa jan pi nasin sewi Silami li lili mute e mani. ma Piten li lawa e ma tomo Manila lon insa tenpo sike 1762-1764 tan ni: ma Epanja li linja pona e ma Kanse. taso ma Epanja li lawa sin e ma Pilipina kin tan lipu pi pilin sama.

ma Mesiko li weka e lawa Epanja la ma Pilipina li kama lon anpa ma tomo Mateli. ni li kama e ni: jan lawa li ike e wawa. ma Epanja li ken ala mama e ma Pilipina lon insa tenpo sike 1850.

jan 3 pi pali sewi li moli tan ni: jan lawa li pilin sona e ni: ona mute li open e utala. pilin wawa Pilipina li kama. jan Ose Lisala li sitelen e ni: jan lawa li ike e wawa. taso ma Epanja li moli e jan Lisala. jan Andrés Bonifacio li open e kulupu utala pi sona pimeja. nimi ni li Katipunan. kulupu ni li open e utala pi lawa Pilipina. tenpo suno 12 pi tenpo mun 6/1898 la ma Pilipina li weka e lawa Epanja lon ma tomo Kapite. tenpo sike 1898 la utala pi ma Epanja en ma Mewika li kama.

tenpo pi lawa Mewika

ma Epanja li pana e ma Pilipina tawa ma Mewika. ma Pilipina en ma Mewika li utala. ma Mewika li moli e jan Pilipina mute. ma Suku li utala e ma Mewika. taso ma Mewika li kama lawa e ma Suku. ma Mewika li wawa ike e ma Pilipina la ma Mewika li pali e toki nasa pi ante sona.

ma Mewika li pana e lawa lili tawa ma Pilipina. jan Keson li kama jan lawa li ken e toki lawa. meli li ken anu e jan lawa kama.

utala suli pi nanpa tu

ma Nijon li lawa e ma Pilipina. kulupu utala Upalapa li utala e lawa Nijon. ma Nijon li pali e ike utala mute. tu ni li moli mute Manila li tawa noka moli Patan. wawa utala Mewika li weka e lawa Nijon.

tenpo pi lawa Pilipina

jan Wamon Masasaje li pini e utala Upalapa li open e tomo Malakanjan tawa jan ale. tenpo sike 1965 la jan Pesinan Mako li kama jan lawa Pilipina.

tenpo pi lawa Mako

tenpo sike 4 pi nanpa 1 la mani pi ijo esun Pilipina li suli pi nanpa 1 lon ma Asija. mani la ma Pilipina li kama suli. tenpo pi pini pi tenpo sike 4 la ijo li kama ike. jan Mako en jan olin ona li ike e wawa e mani. ma Pilipina li lon anpa pi nasin lawa utala. tenpo sike 1986 la jan Mako li kama jan lawa kin. taso ni li lon ala. kulupu pi wile ante li tawa e jan Mako e jan poka ona tawa ma Awawi li kama e ni: jan Kolason Akino li lawa.

tenpo pi lawa Pilipina sin

ni mute li ike tawa kama suli Pilipina: ma Pilipina li wile pana e mani mute. wawa ike li mute. jan mute li nasin pi sona lawa e sama pali. jan Molo li utala. nena suli Pinatupo li pana e ko seli.

tenpo sike 2016 la jan Loliko Tutete li kama jan lawa. tenpo pini la ona li jan lawa pi ma tomo Tapaju. ona li wawa e linja tawa ma Sonko en ma Losi. ona li open e kulupu utala tawa ilo nasa. kulupu pakala Majute li utala lon ma tomo Malawi. taso utala ni li pini lon tenpo suno 23/8/2020.

ma

kulupu ma wan ma nimi lawa
ma Luson wan ma lawa
wan ma Iloko wan ma I
wan ma Kolijela
anpa nena Kakajan wan ma II
insa Luson wan ma III
wan ma Kalapalison wan ma IV-A
wan ma Mimalopa wan ma IV-E
wan ma Pikula wan ma V
ma Pisaja suno pini Pisaja wan ma VI
insa Pisaja wan ma VII
suno open Pisaja wan ma VIII
ma Mintanaju ma nena Senpanka wan ma IX
lete Mintanaju wan ma X
wan ma Tapaju wan ma XI
wan ma Sokosasen wan ma XII
wan ma Kalaka wan ma XIII
wan ma Pansamolo wan ma lawa Pansamolo pi Mintanaju SIlami
▶︎A

af - da - de - en - eo - es - et - fr - he - ja - ms - nl - no - pl - pt - ru - sl - sv - tl - zh-cn - zh-tw